آموزش زبان دزفولی

شهر دزفول از شهرهای دوست داشتنی استان خوزستان است که گویش زیبا و شیرینی دارد در این پست تصمیم داریم شما را با زبان دزفولی کمی آشنا کنیم

ابتدا یک سری اصطلاحات دزفولی یاد بگیریم:

مار(maar)
مادر
بووَ(boova)
پدر
بِی(bey)
عروس
خَسی(khasi)
مادر زن یا مادر شوهر
خوار(khaar)
خواهر
بِرار(beraar)
برادر
پِیا(piyaa)
مرد
مِیرَ(mera)
شوهر
اَفتو(عّفتو)(afto)
آفتاب
اُو(o)
آب
پَسین(pasin)
پس از ظهر
ایسون(isoon)
اینک (حالا)، این زمان
اوسون(oosoon)
آن زمان (آن هنگام)

ایلا: این طرف اولاً(oola): آن طرف

کُلمِجور(kolmejoor)
کاوش وجستجو
قَلَپیدن(ghalapidan)
آهسته و به رو به بغل افتادن
شَکنیدن(shaknidan)
تکان دادن، شکاندن، لرزیدن
شِیونیدن(shevenidan)
به هم زدن
گُلنیدن(golnidan)
روشن کردن
خُفتیدن(khoftidan)
خوابیدن
وِرسیدن(versidan)
بلندشدن(برخاستن)
ترِِسَّن(taresan)
توانستن
بزنیدن(beznidan)
بیختن، جدا کردن
انجنیدن(enjenidan)
خورد کردن
رومنیدن(romnidan)
ویران کردن
پتی کوردن(pati kordan)
خالی کردن
شک(shak)
تکان و لرزش
پیت خوَردن(peyt khordan)
پیچ خوردن
دِشبُل(deshbol)
غدّه
عَس(as)
استخوان
تیه(tiya)
چشم
گِندیک(gendik)
پاشنه ی پا
پِت(pet)
دماغ
تیک(tik)
پیشانی
بُرگ(borg)
ابرو
کُلمَک(kolmak)
آرنج
چاس(chaas)
نهار
شووم(shoom)
شام
ناشتا(nashta)
صبحانه
پُرس(pors)
مراسم ختم
سُنگ سُنگ(song)
یواش یواش (آهسته)
گَپ(gap)
بزرگ
توو(too)
اتاق
شوومی(shoomi)
هندوانه
گِریوَ(geriva)
گریه
وایه(vaaya)
آرزو
پتی(pati)
خالی
کت کوردند(kot)
بریدن، خرد کردن
کت کت(kot)
خورد خورد، تکه تکه
کِلِک(kelek)
انگشت
کوی(kavi)
کاهو
گیز(geyz)
گیج و خیره
تار بفک(کار بفک)(tar&kar bafak)
عنکبوت
کُتی = کمی

اَقدُلوک = انقدر کم

قَپی = خیلی

سِمِچ = لجوج

گَشتَل = نمی تواند یکجا بماند

شُلشُلَکونی = یک پایش لنگ میزند

اکنون چند کلمه برای حالت خستگی :

مَندَه بیسُم = خسته شدم

بُرِسُم = بریده شدم

کِپِسُم = بسیار خسته شدم

خیس بیسُم عرق = تمام بدنم از عرق خیس شد

اکنون برای صدا کردن اشخاص بدون نام :

حَجّی = حاجی

حَج آقا = حاج آقا

هووووی = صوتی برای صدا کردن به صورت اهانت

سِ کن = نگاه کن ( برگرفته از واژه ی سِل کن به معنی نگاه کن )

پِ تُنُم = با تو هستم

حال مقیاس ها و میزان های باران :

تیپ تیپ = باران قطره قطره

شِلَقلَقی = باران تند

تیپِ دَحسی = قطرات بزرگ باران که هر قطره اش به اندازه 1 کیلوگرم وزن دارد

رَفی بارون = مدتی باران میزند مدتی می ایستد

حال برای مقدار و اندازه :

موری = به اندازه ی یک مورچه

بِنجی = مقدار کمی

پوس باقله = به اندازه ی پوست باقلا

فِلچی = به اندازه ی کمی از ماده ای خمیری شکل

بِرقی = خیلی کم به اندازه ی ناچیز

اکنون برای خراب شدن چیزی :

شِوَقلا = بسیار خراب شده

دِردَه = بسیار پاره شده

پُکنیدَه = پکیده

حِلََّ وِلا = له شده

دَمبَرِ یَ نَر = خراب شده

اینم چندتا ضرب المثل

مار که اَپیتِنَک بَدشِ میا دَرِ لونَش سوز کُنَه.

(مار که از پونه بدش می آید در لانه اش سبز می شود.)

سَگَ گُفتِنِش اَسَه بِه. گُف : اَسَه بِهُم چیَه گِرُم؟

(سگ را گفتند : استخوان را بنداز. گفت : استخوان را بندازم چه چیز را بگیرم؟)

یَه شیر مِی دو روواه ماتِ مَنَه.

(یک شیر میان دو روباه حیران می ماند.)

دِهدار بین دِه چَپو کُن.

(کدخدارا ببین و ده را بچاپ.)

اُو کِه اَسَر گُذَرَد چه یَه وَجَب چه صَد وَجَب.

(آب که از سر بگذرد چه یک وجب چه صد وجب.)

دَر هَمیشَه سَر یَه پاشنَه نَم چَرخَه.

(درب همیشه به روی یک پاشنه نمی چرخه.)

اینم چند مورد مکالمه روزمره:

ک احوالپرسی ساده

سلامعله (سلام العلیک)

احوالتوو خوبَ؟!

خوبِ ایشَلا؟!

تبریک سال نو

عِدِت مبارک با!

سال نووِت مبارک

تشکر برای دریافت عیدی

دَستو درد نکنهَ ایشَلا هر سال آیِم عیدی گِرِم.

آدرس

ببخشید سردشت اَکولا وا رووِم؟!

سِکو، ای خیابونَ رو مستقیم، بعدش پیچاد دست چپ، اوسو بعدش مستقیم رو

جهت ها:

ایلا: اینور

اولا: اونور

اَیلا: این سمت

اَولا: اون سمت

خداحافظی عید دیدنی:

خداحافظ شما!

خوشحال بیسَم دیدٍمتو