اولین قدم در تبدیل شدن به یک ماهیگیر حرفه ای شناخت کامل و کافی به تجهیزات ماهیگیری میباشد .
معرفی ابزار و تجهیزات
هرزگرد رابطی بین نخ اصلی(نخ بسته شده روی موتور ماهیگیری)ولیدر(به مجموع ریسه ، قلاب ، سرب) میباشد که یکی از تجهیزات مهم هر ماهیگیر به حساب می آید هرزگرد علاوه بر اینکه از تابیده شدن نخ جلوگیری می کند باعث می شود که نیروی ماهی تعدیل شده و در طول نخ چوب و دستان ماهیگیر پخش شود و کمک شایانی در خسته شدن ماهی به دام افتاده می نماید
مزایایی استفاده از هرزگرد
1. در ماهیگیری کپور در پرتاب های بلند نقش زیادی دارد(چرخش های سرب را دفع می کند و نمی گزارد این چرخش ها به نخ اصلی برسد ومانع از پرتاب بلند شود .
2. هرز گرد در پراتب باعث میشود که انشعاب ریسه که لاب و طعمه به آن متصل می باشد به دور ریسه نپیچد.
3. در ماهیگیری قزل آلا بهترین رابط بین لانسه ونخ اصلی می باشد (زیرا لانسه در حال چرخش می باشد وهرزگرد باسیستم خود باعث بهتر چرخیدن لانسه می شود)
4. اگر در ماهیگیری از هرزگرد استفاده می کنید همیشه نخ اصلی شما دست نخورده باقی می ماند و از طول آن هیچ وقت کم نمی شود یا بریده نمی شود برای ریسه زدن اگرازهرزگرد استفاده میکنیدبه راحت میتوانید ریسه را تعویض نمایید.
هرزگرد سه راهی
هرزگرد سه راه وسیله ای برای اتصال ریسه به یک دیگر می باشد مثل هرز گرد ساده ولی با این تفاوت که در این هرزگرد از مهرهای کوچک استفاده شده که حرکت را حت تری برای گردش حول محور خود داشته باشد که معمولا رنگ این مهره ها قرمز رنگ است. کاربرد اصلی این سه راه در ماهیگیری در دریا می باشد که طعمه به تواند به همراه امواج کف آب به را حتی به حرکت در بیاید وجلب توجه بیشتری داشته باشد و توجه ماهی ها را به خود جلب کند . .
چوب ماهیگیری
چوب ماهیگیری یکی از اصلی ترین لوازم ماهیگیری است که چند مدل مختلف
داردوانتخاب نوع ان بستگی داردبه نوع ماهی شرایط و روشی که
در ماهیگیری بکار می بریم.
۱-چوب ماهیگیری تلسکوپی
۲-چوب ماهیگیری یک یا چند تکه
۳-چوب ماهیگیری پشه
۴-چوبهای ماهیگیری کاسی
۵-چوبهای ساحلی
۶-چوبهای اسپنینگ
۷-چوبهای اسپین کستینگ و بیت کستینگ
۸-چوبهای ماهیگیری در یخ
۹-چوبهای فوق سبک
۱۰-چوبهای ماهیگیری تنکارا
در ادامه به شرح مختصری از چندنمونه از چوبها می پردازیم:
1- چوب های ماهیگیری تلسکوپی(انتنی)
این چوب ها به این دلیل تلسکوپی نامیده می شوند که که به همان شکل تلسکوپ باز و بسته شده و هر تکه درون تکه دیگر قرار می گیرد.از مزایای این چوب ها سبکی آنها در روش هایی مثل ماهیگیری اسپینینگ و یا لانسه کشی رودخانه ای می باشدودیگر انکه جا گیر نیستند و براحتی قابل حمل میباشند.
2- چوب های ماهیگیری چند تکه
این چوب ها نیز به نسبت نوع و مورد استفاده از چند تکه ساخته شده که میبایست آنها را به یکدیگر وصل نمودو معمولا تو پر می باشند.
۳-چوب ماهیگیری پشه
همانطور که از اسمش پیداست مخصوص ماهیگیری با پشه است و به سیستم فلای فیشینگ معروف است و چند سالی است که در ایران رواج پیدا کرده است و برای طرفداران خاص خود سیستم خیلی جذابی دارد.
۴-چوب ماهیگیری کاسی
چوب کاسی یکی از چوبهای سبک در ماهیگیری بشمار میرود و در ابعادهای
گوناگون و مدلهای تلسکوپی یا چند تکه ساخته میشود این چوب فاقد حلقه و
جایی برای قرارگیری هر گونه چرخ ماهیگیری میباشد و عموما برای صید
ماهی های کوچک بکار برده میشود.
تقسیم بندی چوبها بر اساس اکشن:
اکشن سبک ۰تا۵۰
نیمه سنگین ۵۰تا۲۵۰
اکشن سنگین ۲۵۰تا۴۰۰
فوق سنگین ۴۰۰گرم به بالا
معمولا اکشن با LB نوشته میشود.برای بدست اوردن اکشن باید
رقم LB را در۴۳۵ضربدر کنیم تا اکشن به گرم بدست بیاید.هر چه
اکشن چوب کمتر باشد سر چوب حالت ارتجاعی بیشتری داردو
بالعکس مثلا یک چوب ماهیگیری با اکشن ۴۰۰ گرم سر چوب حالت
ارتجاعی کمتری دارد نسبت به یک چوب با اکشن ۵۰ گرم
چوب سبك:
چوب سبك همانگونه كه از نامش پیداست،
چوبی است سبك با تكه‌هایی كوتاه كه ضخامت و وزن كمی دارد و در چند نوع تلسكوپی
و دو تكه و چند تكه ساخته میشود.
طول این چوب از 120 سانتیمتر تا 240 سانتیمتر است.
این چوب برای صید ماهیان كوچك كاربرد وسیعی دارد و اگر برای صید ماهیان بزرگتر
مورد استفاده قرار بگیرد هیجان و لذت فراوانی را برای ماهیگیر به ارمغان می‌آورد،
به همین دلیل این نوع چوب علاقمندان خاص خود را دارد،
چوب سبك برای جابجایی و حمل و نقل خیلی مناسب است و جاگیر نیست،
این نوع چوب برای جاهایی كه درخت و بیشه زار است،
كارایی خوبی دارد چون چوب سبك و كوتاه برای اینگونه مكانها مناسب است.
چوب ماهگیری در زیر یخ:
چوب ماهیگیری زیر یخ (Ice Rod) این نوع چوب برای ماهیگیران ایرانی كاربرد ندارد.
چوب ماهیگیری در زیر یخ دارای تكه هایی كوتاه است و طول كل چوب زیر 2 متر است،
جنس این چوب انعطاف‌پذیر و نازك است كه برای صید انواع ماهی‌ها در زیر سطح رودخانه ها
و دریاچه‌های یخ بسته به كار می رود.
چوب اسپینینگ:
چوب اسپینینگ (spining) كه ماهیگیران ایرانی با آن آشنایی كامل دارند
درواقع همان چوبی است كه اكثر ماهیگیران در ایران
از انواع تلسكوپی و چند تكه آن به همراه چرخهای اسپینینگ یا اسپول ثابت برای ماهیگیری استفاده می‌كنند.
این نوع چوب در انواع مختلف در دسترس میباشد
ولی از بهترین انواع آنها سه تكه توپر است كه از جنس فایبر كربن میباشد
اما انواع تلسكوپی این چوب با وجود مقاومت نسبی خوب و حمل و نقل راحت تر
طول عمر و دوام كمتری نسبت به انواع چند تكه توپر دارند
و در مقابل ضربات ناگهانی ماهیهای سنگین آسیب‌پذیر میباشند،
این نوع چوب در طول و اندازه‌های نسبتاً بزرگتر از چوب سبك ساخته شده
و از طول حدود 270 سانتیمتر تا 550 سانتیمتر تشكیل می‌شوند.
چوب اسپین كاست:
همانطور كه از نام این چوب برمی‌آید چوبی است كه برای استفاده از چرخهای اسپین كاست طراحی شده است
كه در طولهای مختلف و با انواع گوناگون در دسترس علاقمندان میباشد،
البته این چوب و چرخ در ایران كم طرفدار است،
ویژگی بارز این چوب دارا بودن یك زائده زیرین برای استقرار انگشت اشاره در زیر چوب است.
چوب ساحلی:
این نوع چوب كه از آنها برای ماهیگیری در ساحل استفاده میشود،
دارای طولی بلند از 4 تا 6 متر است كه برای پرتابهای بلند در ساحل دریاها ساخته شده
و جنس آنها از الیاف كربن میباشد.
چوب ساحلی دارای حلقه‌های زیادی برای پخش فشارهای سنگین در طول چوب است
و انعطاف پذیری آن در مقابل فشار كم است.
چوب سنگین دریایی:
از این نوع چوبها برای صید ماهیهای بسیار بزرگ در دریا معمولاً به روش ترولینگ استفاده میشود،
از ویژگیهای آنها طول كوتاه و ضخامت خیلی زیاد و مقاومت بسیار بالا در برابر ضربات ماهیهای سنگین است،
معمولاً در انواع مرغوب به جای حلقة راهنما از ریلهای مجهز به بلبرینگ
جهت كاهش اصطكاك و هدایت نخ استفاده میشود.
برای آگاهی از خصوصیات چوبهای ماهیگیری و همچنین برای خرید یك یا چند چوب مناسب
باید به علامتها و نوشته‌های روی تكه دوم چوب ماهیگیری توجه كنید.
كلمه‌های Section-Closed length – length و Action و
همچنین مارك كارخانه تولیدكننده چوب نیز روی تكه دوم چوب نوشته شده است.
length كه طول چوب را از نوك تا انتهای دسته در حالت باز مشخص كرده است.
Closed length كه طول چوب را در زمانی كه تكه‌های آن جمع شده است نشان میدهد.
Section این نوشته نیز تعداد تكه‌های چوب را به شما نشان میدهد.
Action اكشن عبارت است از مقدار وزنی كه چوب می‌تواند بدون صدمه دیدن پرتاب كند.
در واقع انتخاب مقدار حداكثر وزنه و طعمة مجاز مورد استفاده به عهدة شماست
كه البته با میزان انعطاف‌پذیر بودن چوب ارتباط مستقیم دارد،
هر چقدر اكشن چوب بالاتر باشد جهت خم شدن به مقدار فشار بیشتری نیاز دارد.
اگر روی چوب ماهیگیری شما Action 20-60 gr نوشته شده باشد نباید سنگینی وزنه پرتابی و قلاب و طعمه بیشتر
از شصت گرم باشد و باید بین بیست گرم تا شصت گرم باشد.
چوبهای ماهیگیری از نظر انعطاف به سه نوع سخت،
متوسط و نرم تقسیم می‌شوند، چوبهای سخت دارای انعطاف پذیری كم و چوبهای متوسط دارای
انعطاف‌پذیری میانه و چوبهای نرم دارای انعطاف‌پذیری خیلی بالا هستند.
برای صید هر نوع ماهی باید از چوبی با انعطاف پذیری متناسب با آن ماهی استفاده كنیم،
به عنوان مثال برای صید ماهی كپور باید از چوبی استفاده كنیم
كه انعطاف پذیری زیادی داشته باشد
و همچنین برای صید ماهیهایی چون سونگ و اردك ماهی باید از چوبهای متوسط و سخت استفاده كنیم.
از ویژگیهای یك چوب خوب تعداد حلقه‌های آن و نوع حلقه‌ها و شیوه اتصال آنها به چوب میباشد.
هرچقدر تعداد حلقه ها بیشتر باشد تقسیم نیرو در طول چوب بهتر بوده و مقاومت چوب نیز بیشتر خواهد شد.
در ضمن جنس این حلقه ها باید از موادی باشد كه دارای مقاومت بالا در برابر رطوبت،
نور خورشید، گرد و خاك و شرایط نامناسب بوده و كمترین اصطكاك را نیز با نخ ماهیگیری داشته باشد.
اتصال حلقه ها به چوب باید كاملاً محكم بوده و فشار را به طور یكنواخت
و حتی الامكان در سطحی وسیع به چوب منتقل كند.
بهتر است دستة چوب هم با جنس چوب پنبه یا مواد جاذب عرق بوده
و روكش شده باشد كه باعث لغزندگی چوب در دست نگردد.
هنگام حمل و نقل چوب ماهیگیری از كلاهك محافظ و جلد مخصوص چوب استفاده كنید.
پیچیدن نوار چسب برق به دور تكه‌های چوب ماهیگیری مانع از صدمه دیدن چوب توسط نور آفتاب،
سطوح زبر و دیگر عوامل محیطی می‌گردد.
چوب را طوری جابه‌جا كنید كه فشار سنگین روی چوب نیاید.
مراقب باشید كه حتی‌الامكان به چوب و مخصوصاً حلقه‌های آن فشار وارد نشود،
هرگز چوب را در معرض حرارت مستقیم یا غیرمستقیم قرار ندهید.
در موقع ماهیگیری از گذاشتن چوب بر روی سطوح مختلف مخصوصاً سطوح شنی پرهیز كنید
چون باعث به وجود آمدن تركهای ریز در چوب میشود.
با كشیدن یك جوراب زنانه در داخل حلقه‌های چوب از خرابی یا سالم بودن حلقه‌ها مطمئن شوید،
اگر جوراب نخ‌كش شد حلقه ایراد دارد و باید رفع عیب یا تعویض شود و اگر جوراب سالم ماند حلقه عیبی ندارد.
هنگام به قلاب افتادن ماهی مواظب باشید شوك بسیار شدید به چوب وارد نشود
چون علاوه بر صدمه دیدن چوب باعث از دست رفتن ماهی به دلیل پاره شدن دهان ماهی می‌گردد.
بعد از هر بار ماهیگیری چوب خود را با پارچه نمناك تمیز كنید
و سپس با پارچه‌ای تمیز و خشك تكه‌های آن را خشك كنید
و این كار را در مورد حلقه ها هم تكرار كنید.
هیچوقت از سنگ و یا سطوح زبر برای تكیه گاه چوب استفاده نكنید.
در مورد چوبهای تلسكوپی،
تكه ها را به آرامی و از تكة كوچك به سمت تكه‌های بزرگ باز كنید
و برای سفت كردن تكه ها فشار زیادی وارد نكنید چون هنگام جمع كردن چوب دچار مشكل می‌شوید.
انواع چرخهای ماهیگیری
چرخ ماهیگیری یکی از وسایل مهم در ماهیگیری بشمار میرود که با بستن و پر کردن نخ ماهیگیری بر روی
چرخ میتوان ریسه ماهیگیری (نخ.قلاب.وزنه.طعمه) را درفاصله های دوریا نزدیک پرتاب کرد. چرخهای
ماهیگیری ازقسمتهای مختلفی ازجمله(بدنه.کلاچ.بلبرینگ.کمان.ضامن یا نگهدارنده.دسته.اسپول یا همان
قرقره)تشکیل شده اند در بین این قطعات کار با کلاچ از همه مهمتر میباشد.میتوان با تنظیم نمودن کلاچ
(شل و سفت نمودن)ماهی به قلاب افتاده را خسته یا به اصطلاحی با ماهی جنگید.چرخهای ماهیگیری
در طرحها و مدلهای مختلفی ساخته شده اند در بازار سه نوع موتور موجود می باشد یکی تک کلاچه که
کلاچ روی موتور هست و دیگری تک کلاچه که کلاچ زیر موتور است ودیگری دو کلاچه که کلاچ هم در رو
وهم در زیر موتورمی باشد که به دسته سوم موتورهای رانر هم گفته می شود.
1-چرخهای اسپنینگ
چرخهای اسپنینگ دو نوع هستند یکی از انهاکلاچ روی موتور قرار میگیرد و دیگری کلاچ در زیر موتور قرار
دارد و معمولا از سایز ۱۰۰۰ شروع می شود تا سایز ۳۰۰۰ این گونه چرخهابرای استفاده از اسپینر و طعمه
های مصنوعی مناسبند مخصوص صید اردک ماهی قزل الا و ماهی سوف و ماهیهای مهاجم است هرچه
قطر قرقره زیادتر باشد برای پرتابهای بلند مناسب تراست.موتورهای اسپنینگ از لحاظ وزن و سایز باید با
چوب ماهی گیری ست باشند.و معمولا کم یا زیاد بودن حجم موتوربه میزان گنجایش نخ بستگی دارد و به
علت ساده بودن ساختارش در کشورمان طرفداران زیادی دارد.
۲-چرخهای دریایی
این نوع چرخها برای ماهیان جنگنده و مخصوص اب شور است و قاعدتا وزن و حجمی بزرگتر
از سایر چرخها دارند.و یک نمونه از انها چرخ ترولینگ هست که برای ماهیگیری از روی قایق
طراحی شده است.
نمونه هایی از چرخهای دریایی
۳-چرخ پشه(فلای)
این نوع چرخ از سیستم بسیار ساده ای طراحی شده است و همانطور که از اسمش پیداست
مخصوص ماهیگیری با پشه است و فاقد کلاچ و اسپول میباشدو بیشتر کار چرخ نگه داشتن نخ
درون محفظه چرخ میباشد. چون در هنگام ماهی گیری نخ پشه را با دست جمع میکنند بیشتر
جنس این چرخ از فولاد ضد زنگ است . اما از پلاستیک هم در ساخت ان استفاده می شود و
گاها از المونیم و پلاستیکی هم ساخته می شود که کیفیت چندان مطلوبی ندارند
۴-چرخ مخصوص کپور یا بایت رانر
موتورهای ماهی گیری انتظاری به این دلیل که زیاد در دست ماهیگیر نیست و بیشتر روی پایه
قرار دارد نسبت به بقیه چرخها سنگینتر و حجیم تر است و گنجایش نخ روی این موتورها زیاد
است و براحتی ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر نخ سایز بالا را ساپرت می کند و معمولا این موتورها را از روی
حجم ان می توان شناخت و درجه بندی انها از ۱۰۰۰ شروع شده تا۷۰۰۰ یا ۸۰۰۰ در پایان و هر
چه بالاتر برود گنجایش نخ روی موتور بیشتر می شود. این نوع چرخها دارای دو کلاچ میباشند
ودارای دکمه ای بنام بایت رانر است و کاربرد ان اینگونه بوده که چون در زمان ماهیگیری تنظیم
کلاچ زمان بر بوده و موجب فرار ماهی می شود لذا قبل از ماهیگیری در زمان ON بودن دکمه
می توان کلاچ دوم را تنظیم نمود و در زمان به دام افتادن ماهی کلاچ را با یک دکمه به حالتOF
برده و کلاچی را که از قبل تنظیم نموده بکار می اندازید و با سرعت و دقت بیشتری به
ماهیگیری خود ادامه میدهید
کی از دغدغه های هر ماهیگیر در استفاده از ریسه جوشانده وقتگیر بودن گره جوشانده و اتصال به قلاب می باشد یقینا هیچپک از ما نمی پسندیم هنگام ماهیگیری وقت خود را صرف بستن ریسه یا گره نماییم و این یکی از عمده دلایلی میباشد که خصوصا افراد مبتدی از این ریسه استفاده نمی کنند.بهمین خاطر در این پست سعی شده یکی از ساده ترین روشهای آماده ساختن ریسه جوشانده که احتیاجی به گره هم ندارد را آموزش داده . تنها وسیله ای که باید تهیه نماییم کشهای سایز کوچکی هستند که به کش چهل گیس یا کش قیطان حرفه ای معروف هستند.این کشها را میتوان در فروشگاههای لوازم آرایشی بهداشتی که بصورت بسته ای عرضه میشود تهیه نمود.
