حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم به حالتی گفته می شود که تخمک لقاح یافته در جایی به غیر از دیواره داخلی رحم مستقر می شود و شروع به رشد می کند. 98 درصد از حاملگی های خارج از رحم درون لوله های فالوپ (لوله رحمی) اتفاق می افتد، با این حال امکان دارد در نقاط دیگری مثل تخمدان، گردن رحم و حفره شکمی نیز رخ دهد.

علایم بارداری خارج رحمی
– خونریزی واژینال یا لکه بینی
– آمنوره یا عدم قاعدگی
– تهوع
– استفراغ
– درد در ناحیه شکم
– گرفتگی عضلات
– احساس درد تنها در یک طرف بدن
– سرگیجه
– ضعف
– غش کردن
– درد در ناحیه مقعد
– درد در ناحیه گردن یا شانه

اگر یکی از عوامل خطر ذکر شده را دارید، سریعا به پزشک زنان خود مراجعه کنید. بارداری خارج رحمی می تواند سبب اختلال در بارداری های بعدی شود. بنابراین غنیمت شمردن فرصت و مراجعه سریع به پزشک لازم است.

کسی که دچار بارداری خارج رحمی شده است، باید سریعا تحت درمان قرار بگیرد.
باید بدانید که در مواردی که  حاملگی خارج از رحم اتفاق می افتد امکان ادامه بارداری نیست و ختم بارداری یا سقط جنین باید انجام شود تا اتفاقی برای مادر نیفتد. (در مواردی که دیر تشخیص داده شود خطر مرگ مادر هم وجود دارد).

روش درمان به زمان تشخیص و اینكه تشخیص چقدر قطعی باشد و همچنین به اندازه جنین و تكنیكهای در دسترس بستگی دارد و هدف پزشك خارج كردن جنین و حفظ توانایی باروری است.

 درمان دارویی بارداری خارج از رحمی
در صورتی که بارداری خارج از رحم زود تشخیص داده شود از داروی متوتروکسات استفاده می شود. متوتروکسات یک داروی ضد سرطان است که به صورت وریدی تزریق می گردد و از رشد سلول ها جلوگیری می نماید و سلول های موجود را در طول زمان در بدن شما حل می کند. پس از تزریق این دارو، پزشک میزان هورمون بارداری شما را بررسی می کند و در صورت بالا باقی ماندن سطح هورمون بارداری یا hCG ممکن است پزشک تزریق یک متوتروکسات دیگر را تجویز نماید. درمان دارویی معمولا اولین انتخاب برای درمان این مشکل می باشد و آزمایش خون به مدت چند روز تا چند هفته پس از تزریق دارو، مورد پیگیری منظم قرار می گیرد. تزریق متوتروکسات معمولا در موارد زیر موثر واقع می شود:

* هنگامی که سطح هورمون بارداری پایین باشد.
* هنگامی که جنین دارای هیچ گونه فعالیت قلبی نباشد.

در مواردی که حاملگی خارج از رحم اتفاق می افتد امکان ادامه بارداری نیست

درمان بارداری خارج از رحمی با جراحی
اگر وضعیت مادر خوب بوده و جنین نیز هنوز خیلی بزرگ نشده باشد كه آسیب به لوله های رحمی وارد كرده باشد می توان از جراحی لاپاروسكوپی نیز برای خارج كردن آن استفاده كرد.  با استفاده از یك دوربین بسیار كوچك داخل لگن مشاهده شده و جراحی نیز با لوازم بسیار ریز و دقیق انجام می شود. این عمل با بی حسی موضعی انجام می شود و نقاهت آن كمتر از یك هفته خواهد بود. البته نیاز به تجهیزات و پزشك متخصص كاملا ورزیده در استفاده از این روش دارد.

در صورتی كه افزایش سن بارداری و سایز جنین منجر به آسیب جدی در ناحیه شده و یا خونریزی شروع شده باشد بهترین روش جراحی با بیهوشی و باز كردن شكم است تا جنین و كلیه نسوج آسیب دیده خارج شود.

ممكن است در شرایطی بتوان لوله رحم را ترمیم كرد اما گاهی لازم است كل یك لوله خارج شود و این مساله روی توانایی باروری در آینده تاثیرگذار خواهد بود. دوره نقاهت در جراحی شكمی حدود 6 هفته خواهد بود.

بنابراین بهتر است سعی شود كه پیش از پارگی و تخریب لوله، بارداری خارج از رحمی تشخیص داده شود. با تشخیص زود هنگام می توان مانع از بروز خونریزی داخلی بدلیل پارگی و خونریزی لوله و احتمالا از دست دادن لوله رحمی شد. اغلب بارداری های خارج رحمی حدود هفته های 6 تا 8 بارداری شناسایی می شوند. كلید تشخیص زود هنگام، توجه به علائم و رابطه مناسب بین شما و پزشك و بحث در مورد وجود هر نوع علامت و شدت آن است.
چگونه می توان از بارداری های خارج رحمی پیشگیری کرد ؟
– بانوان عزیز باید نظارت کامل بر بهداشت بارداری خود داشته باشند، مخصوصا اگر باردار هستند و یا به زودی قصد باردار شدن را دارند، باید از هر گونه بیماری های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و … پیشگیری کنند.

– از هر گونه شرایطی که منجر به زخم و آسیب لوله های فالوپ می شود، پرهیز کنند.

– اگر قصد باردار شدن دارید و در عین حال سیگار مصرف می کنید، باید بدانید خود را در معرض خطر بارداری خارج رحمی قرار می دهید.

– اگر سابقه ابتلا به PID  (عفونت لگن) و آندومتریوز و یا جراحی های ناحیه شکمی دارید، خطر شما برای ابتلا به بارداری خارج رحمی افزایش یافته است.

بنابراین بهتر است قبل از بارداری و اوایل بارداری شرایط خود را در زمینه بارداری افزایش دهید.

– باید با علائم بارداری خارج رحمی آشنا باشید و در صورت مواجهه با علائم آن، فورا به پزشک مراجعه کنید.
 
– اگر در گذشته سابقه ابتلا به بارداری خارج رحم را داشته اید، باید قبل از اقدام برای بارداری مجدد تحت نظر پزشک زنان قرار بگیرید.

– اگر تست بارداری شما مثبت شده است و در عین حال خونریزی دارید و یا علایم گفته شده در بالا را تجربه می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید تا متخصص زنان به معاینات ناحیه لگن شما بپردازد و در صورت صلاحدید، سونوگرافی واژینال را به شما پیشنهاد دهد تا در صورت بارداری حارج از رحمی سرعا اقدام به درمان شما کند.